در اسناد “پاندورا”، یکی از بزرگترین افشاگریهای مالیاتی تاریخ، ثروت ۳۵ رهبر فعلی و سابق و ۳۰۰ نفر از چهرههای شناختهشده کشورهای مختلف فاش شده است. در حالی که بخش بزرگ این اسناد که با تحقیقات “کنسرسیوم بینالمللی روزنامهنگاری تحقیقی” (آیسیآیجی) و با همکاری چند رسانه ارزیابی و نشر شده، روی سیاستمداران تمرکز میکند، نام چند شخصیت فوتبال هم آمده است.
بازار ورزش: در این اسناد فاش شده که آنها از طریق ایجاد شرکتهای کاغذی در کشورهای “بهشت مالیاتی” ثروتشان را پنهان و فرار مالیاتی کردهاند. معروفترین و پرسروصداترین مورد دنیای فوتبال در اسناد پاندورا پپ گواردیولا، سرمربی کنونی تیم منچستر سیتی است.
بر اساس این اسناد فاش شده، گواردیولا در سال ۲۰۰۳ که به باشگاه الاهلی قطر پیوست، یک حساب در بانک “بانکا پریوادا دِآندورا” در آندورا، کشوری کوچک بین فرانسه و اسپانیا، باز کرد تا دستمزد خود را که دو میلیون یورو در سال بود در دو فصلی که برای این باشگاه بازی کرد، به آن حساب واریز کند.
گواردیولا بعد از دوران بازیاش، در فوریه ۲۰۰۷، بعدِ کنارهگیری از دوران حرفهای، با کمک وکلای خود از قرار معلوم شرکت کاغذی “رپوکس” را تاسیس کرده تا نامی از او در این حساب بانکی در آندورا نباشد و معلوم نباشد که این پول متعلق به اوست. البته گواردیولا در جواب روزنامه آلمانی “زوددویچه سایتونگ” که یکی از رسانههای ارزیابیکننده دادههای اسناد پاندورا است گفته که بانک او در آندورا بدون اطلاع او این شرکت کاغذی را تاسیس کرده است.
وکیل گواردیولا، جوزپ ماریا اوروبیت هم در گفتوگو با روزنامه اسپانیایی “ال پاییس” گفته این شرکت هیچ ارتباطی به گواردیولا و باشگاه بارسلونا ندارد. او گشایش حساب بانکی را هم این گونه توجیه کرده که موکلاش چون نمیتوانسته گواهی ثبت آدرس سکونت از قطر بگیرد، از معافیتهای قانونیای هم که اداره مالیات اسپانیا برای شهروندان ساکن خارج از کشور در نظر میگیرد، نمیتوانست استفاده کند. روزنامه “ال پاییس” هم در ارزیابی اسناد فاش شده پاندورا مشارکت کرده است.
استفاده از عفو مالیاتی
داشتن حساب بانکی برون مرزی یا “فراساحلی” (آفشور) کار غیرقانونیای نیست. البته مادامی که از طریق آن فرار مالیاتی صورت نگیرد و درآمدهای مشمول مالیات که خارج از کشور حاصل میشوند، در کشور به اداره مالیات اظهار شوند. اما در مورد گواردیولا، ظاهراً این دقیقا کاری بوده که او انجام نداده است. گواردیولا بعد از دوران بازی در سال ۲۰۰۷، چهار ماه بعد از تاسیس شرکت کاغذی “رپوکس”، به عنوان مربی در تیم ب باشگاه اف ث بارسلونا به خدمت گرفته شد و دوباره به اسپانیا برگشت.
برای همین او موظف بود تا اداره مالیات را از داراییای که در حساب بانکی برون مرزی در آندورا داشت، مطلع کند. اما آن طور که روزنامه ال پاییس خبر داده گواردیولا تا سال ۲۰۱۲ این حساب را حفظ کرد و به اداره مالیات در اسپانیا اعلام نکرد. بر اساس گزارش این روزنامه، گواردیولا تازه موقعی حساب بانکیاش در آندورا را اظهار کرد که از قانون جدید عفو مالیاتی دولت محافظهکار ماریانو راخوی بهرهمند میشد و میتوانست این گونه موقعیت مالی خود را از لحاظ قانونی عادی کند.
این قانون را دولت راخوی آن زمان در چارچوب مقابله با بحران مالی وضع کرد. بر اساس این قانون عفو مالیاتی، اشخاص اسپانیایی اگر ثروتهای پنهان کرده خود را به اسپانیا برمیگرداندند فقط باید ۱۰ درصد مالیات آن را پرداخت میکردند. گواردیولا هم به توصیه مشاوران خود از این فرصت استفاده کرد و آن زمان حساب بانکی خود در آندورا را پنج سال بعد بازگشتاش اسپانیا به اداره مالیات این کشور اعلام کرد. پیش از آن اداره مالیات از وجود چنین حسابی بیاطلاع بود.
تازه این ۱۰ درصد نه روی کل دستمزد گواردیولا در قطر، بلکه به دلیل اینکه مشمول قانون مرور زمان در اسپانیا میشود، تنها به بهره آن تعلق میگیرد. بنا بر قانون اسپانیا، اداره مالیات فقط میتواند چهار سال از تاریخی که درآمد باید اظهار میشد، به عقب برود.
اما حالا با انتشار اسناد پاندورا پرونده گواردیولا ممکن است دوباره باز شود و در مورد او تحقیقات قضایی جدیدی صورت بگیرد.