اخباری که این روزها درباره فوتبال حرفه‌ای چین شنیده می‌شود، خیلی امیدوارکننده نیست. اما نکته مثبت این است که هیچ کدام از این مشکلات تاثیری در آینده فوتبال چین در سطوح پایه ندارد. سایت اسپورتس پرو مدیا در تحلیلی نوشته که علیرغم مشکلاتی که در سطوح بالای فوتبال چین وجود دارد اما آینده خوبی در انتظار فوتبال این کشور است.
محمد شهرابی
شرکت سانینگ یکی از بزرگترین سرمایه گذاران فوتبال، اخیرا قید مالکیت و اداره باشگاه جیانگ‌سو در سوپرلیگ فوتبال چین را زد. این در حالی بود که این تیم قهرمان سال گذشته سوپرلیگ شده بود. شرکت سانینگ به عنوان یکی از غول‌های خرده‌فروشی چین، سال ۲۰۱۶ بخش عمده‌ای از سهام باشگاه اینترمیلان ایتالیا را نیز خریده بود که حالا قصد دارد این سهام را هم بفروشد یا بخشی از آن را واگذار کند تا تعهداتش برای اداراه این تیم کمتر شود.
از طرفی دیگر شنیده می‌شود که شرکت پی‌پی اسپرت که مالکیت آن به عهده سانینگ است در چند مورد با مشکلاتی مواجه شده که مربوط به حقوق رسانه‌ای فوتبال در نقاط مختلف جهان بوده و حالا ممکن است این شرکت را تا مرز انحلال پیش ببرد.
اصلاحات شی جین‌پینگ
این دست از خبرها در کنار اتفاقاتی که در چند سال اخیر به ویژه از زمان آغاز اصلاحات در فوتبال چین رخ داده، حاکی از این است که آینده خوبی در انتظار فوتبال حرفه‌ای در این کشور نیست و اگر دولت در این میان ایفای نقش نکند ممکن است شرایط وخیم‌تر شود. به نوشته سایت اسپورتس‌پرومدیا، با بررسی عمیق‌تر اصلاحات در فوتبال چین از زمانی که قدم‌های اولیه برداشته شد، به خوبی مشخص است که علیرغم سرخوشی‌های نابجای گذشته و سرازیر شدن سرمایه‌های کلان به سطوح بالای فوتبال این کشور در سال‌های ابتدایی، اما تمرکز اصلاحات بیشتر بر روی فوتبال پایه و مدارس بوده است. در واقع اگرچه پول زیادی در سطوح بالا هزینه شد اما اصلاحات را بیشتر روی فوتبال پایه متمرکز کردند.
قدم اول این اصلاحات با تبلیغات فراوان توسط شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین در سال ۲۰۱۴ برداشته شد. بر اساس آن قرار است که منجر به توسعه فوتبال کشور و رسیدن به استانداردهای جهانی شود و از طرفی رویای او برای میزبانی جام جهانی را نیز محقق کند. او یک سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۵ سخنانی ایراد کرد که به نظر تاثیرگذار بود: «موفقیت در فوتبال یک شبه به دست نمی آید و لزوما نباید در دوران ریاست جمهوری من به سرانجام برسد. این کار زمان زیادی لازم دارد و ما باید خیلی سخت کار کنیم تا به نتیجه برسیم. ما باید از سطوح بسیار پایه شروع کنیم، از فوتبال پایه و مشارکت گسترده در فوتبال.»
بعد از این سخنان، شورای دولتی تعدادی دستورالعمل و ابلاغیه آماده کرد تا هر چه زودتر اصلاحات را وارد فاز اجرایی کند. این دستورالعمل‌ها شامل موارد مختلفی از جمله اصلاحات در فدراسیون فوتبال چین، لیگ‌های حرفه‌ای، توسعه فوتبال مدارس و دانشگاه‌ها، توسعه فوتبال محلات و لیگ‌های محلی و همچنین افزایش امکانات و زیرساخت‌ها در تمامی سطوح از فوتبال پایه تا فوتبال حرفه‌ای و باشگاه‌ها بود.
از آن زمان، اقدامات مختلفی انجام شد:
- فدراسیون فوتبال چین به بالاترین درجه استقلال از دولت در تاریخ فعالیت خود رسید و هم اکنون توسط گروهی با تجربه بالای مدیریتی اداره می‌شود که رهبری تغییرات را نیز به عهده دارند.
- سوپرلیگ فوتبال چین یک سیستم کنترل مالی دارد که این اطمینان را به وجود می‌آورد که آنها با مسولیت‌پذیری و پایداری بیشتری فعالیت کنند.
- تعداد زمین‌های فوتبال در چین به ۷۰ هزار زمین رسیده که باعث افزایش نسبت ۰٫۰۸ به ۰٫۵ زمین برای هر ۱۰ هزار نفر شده است.
- بیش از ۲۴ هزار مدرسه فوتبال ثبت شده و تحت کنترل در کل کشور تاسیس شده است.
توسعه فوتبال پایه
در حقیقت اگر قرار باشد اهداف کوتاه‌مدت این اصلاحات را مد نظر قرار دهیم، به خوبی پیداست که توسعه چشم‌گیری به وجود آمده و پیش از شروع فاز بعدی، فوتبال پایه و مدارس و دانشگاه‌ها قوی‌تر از هر زمان دیگری شده است.
این اصلاحات فوتبال تا این جا با وجود چالش‌ها و مشکلاتی که در چین برای انجام هر اصلاحاتی ممکن است پیش بیاید، در مجموع خوب جلو رفته است. مهم‌تر اینکه اصلاحات درهای زیادی را به روی بازارهای خصوصی باز کرده است. به عنوان مثال اخیرا وزیر وزرش دستورالعمل تقویت نحوه مدیریت اماکن ورزشی را اعلام کرده که باعث می‌شود ۷۰ هزار زمین ورزشی کشور، بیشتر در دسترس عموم باشد. این موضوع دولت‌های محلی را مجبور می‌کند که به دنبال استخدام شرکت‌های خصوصی باشند تا بتوانند در بلندمدت به بهترین شکل ممکن این فضاهای ورزشی را اداره کنند.
این یعنی در حالی که شرکتی مثل سانینگ با سرمایه گذاری‌های انبوهش، در فوتبال چین آینده خوبی ندارد اما در عالم واقعیت اتفاقاتی رخ داده که به معنای پایان تجارت سنتی و ظهور عصر جدیدی در فوتبال این کشور است. به زبان دیگر، سرمایه گذاری در فوتبال چین، با تداوم اصلاحات دولتی تبدیل به سرمایه‌گذاری هوشمند شده است. با این تغییرات، ممکن است سوپرلیگ چین جذابیت‌های لیگ‌های حرفه‌ای معتبر را نداشته باشد یا از بازیکنان مطرح استفاده نکند ولی آینده واقعی فوتبال چین در آن ۷۰ هزار زمینی رقم خواهد خورد که تعدادشان قرار است تا سال ۲۰۳۰ به ۱۴۰ هزار تا برسد. به طور قطع آینده فوتبال چین، بازیکنان، تیم‌ها و باشگاه‌هایی هستند که عشق‌شان به فوتبال را در این زمین‌ها پرورش خواهند داد.
