درآمدهای روز مسابقه منبع درآمدزایی مهمی برای باشگاهها شدهاند. چون عوامل بیرونی کمتر روی آن تاثیر میگذارند. با این حال اکثر باشگاههای ایرانی هیچ برنامهای برای آن ندارند.
بازار ورزش: درآمد روز مسابقه که بلیتفروشی بخش اصلی آن است، نسبت به دو منبع درآمدی دیگر باشگاهها، یعنی حق پخش و درآمدهای تجاری که مجموع درآمد حاصل از فروش حقوق اسپانسرینگ و بازارپردازی (مرچندایزینگ) است، از ثبات بیشتری برخوردار است. با اینکه درآمد روز مسابقه سهم کمتری نسبت به دو منبع دیگر در پورتفوی منابع درآمدی باشگاهها دارد، اما از آنجا که کمتر در معرض تلاطمهای بازار و عوامل بیرونی قرار میگیرد و ثبات بیشتری دارد، اهمیت ویژهای برای باشگاهها دارد. طبق گزارش سالیانه جدید «فوتبال مانی لیگ» شرکت دیلویت سهم درآمدهای روز مسابقه از کل درآمد ۲۰ باشگاه پردرآمد جهان در فصل ۱۸-۲۰۱۷ حدود ۱۷ درصد است. سهم درآمدهای تجاری ۴۰ درصد و سهم فروش حقوق پخش ۴۳ درصد بوده است. برخی از باشگاهها مثل آرسنال ۲۵ درصد کل درآمد خود را از محل درآمدهای روز مسابقه کسب میکنند.
باشگاههای فوتبال ایران اما در بهرهبرداری از این منبع اغلب برنامهای ندارند و از آن بیبهرهاند. با اینکه برای درآمدزایی در روز مسابقه، محدودیتهای قانونی دو منبع دیگر هم که باشگاهها در ایران، درست و نادرست، به آنها اشاره میکنند وجود ندارند. حتی در بلیتفروشی نیز نه تنها سیستمهای توزیع و فروش هنوز سنتی است و صندلیها در ورزشگاه هنوز شماره هم ندارند، بلکه باشگاهها گاهی بلیتهاشان را رایگان هم عرضه میکنند. علاوه بر آن اغلب استادیومها فرسوده و قدیمیاند و زیرساختهای لازم برای درآمدزایی را ندارند.
باشگاهها امروز برنامههای و راههای مختلفی برای فروش و عرضه بلیت در روز مسابقات خانگی بهره میبرند. هم فروش در فروشگاههای مختلف و دکههای بیرون استادیوم، و هم فروش آنلاین. هواداربا چند کلیک میتواند به راحتی صندلی مورد نظرش را در استادیوم انتخاب کند و بلیت بازی تیماش را بخرد. به همان راحتی که در ایران شما میتوانید بلیت سینما و تئاتر و کنسرت را بخرید. اما باشگاههای فوتبال در ایران هنوز از این زیرساختها برخوردار نیستند.
درآمدهای روز مسابقه ولی تنها شامل بلیتفروشی نمیشود. فروش بستههای پذیرایی در لوژهای مخصوص در نظرگرفتهشده، فروش پیراهن و اقلام هواداری و فروش اغذیه و نوشیدنی روز مسابقه در استادیوم اجزای دیگر این منبع درآمدی است. اکثر باشگاههای ایران اقدامی برای درآمدزایی از این محل نکردهاند.
یکی از باشگاههایی که اقداماتی را در این راستا انجام داده، صنعت نفت آبادان است. تاسیس فروشگاه، اهدای جوایز به خریداران بلیت، عرضه بلیت در فروشگاه باشگاه، نرخگذاری برای جایگاه ویژه و عرضه آن به عموم مردم و ارائه بسته پذیرایی برای تماشاگران بخش جایگاه ویژه از جمله این اقدامات است. علاوه بر آن در ورزشگاه قدیمی ۶۰ ساله تختی آبادان که متعلق به شرکت پالایش نفت آبادان است، در این فصل دو هزار صندلی جدید نصب شد.
میثم راستی، معاون اقتصادی باشگاه صنعت نفت آبادان درباره برخی دیگر از اقدامات این باشگاه به «بازار ورزش» گفت: «از فصل گذشته اقداماتی جهت تجهیز ورزشگاه به گیتهای الکترونیک تمامقد و بلیتفروشی اینترنتی با همکاری باشگاه صنعت نفت و شرکت پالایش نفت آبادان آغاز شده است که امیدواریم در طول فصل جاری این مورد به بهرهبرداری برسد.»
بلیت رایگان؛ «توهین به هوادار»
یکی از عوامل کلیدی در برنامه بازاریابی قیمتگذاری محصول است. قیمتگذاری در لیگ ایران به صورت متمرکز توسط سازمان لیگ انجام میشود. پیش از شروع مسابقات این فصل هم نامهای از سوی سازمان لیگ برای باشگاهها ارسال شد که در آن ذکر شده بود باشگاهها میتوانند نرخ بلیتهای عادی دیدارهای خانگی خود را از میان سه، پنج و ده هزار تومان اعلام کنند.
با توجه به شرایط اقتصادی حاکم کشور و همین طور و با توجه به اینکه ورزشگاه تختی آبادان با حدود ۸ هزار نفر ظرفیت محدودی دارد، باشگاه صنعت نفت تصمیم گرفت از شیوهی رایجِ قیمتگذاری بر اساس عرضه و تقاضا استفاده کند، به گونهای که هر سه قیمت اعلامی از سوی سازمان لیگ در آن لحاظ شود. طبق این مدل که برای هر مسابقه دو مدل بلیت عادی و جایگاه ویژه درنظر گرفته شده، در این فصل پنج مسابقه دارای قیمت سه هزار تومان، هشت مسابقه پنج هزار و تنها دو بازی ده هزار تومان خواهد بود. باشگاه صنعت نفت برآورده کرده که با وجود اینکه قیمت مجموع مسابقات نسبت به فصل افزایش نیافته، درآمد نهایی باشگاه با این مدل حدود ۳۰ درصد بیشتر شود.
به اعتقاد راستی رایگان کردن بلیت مسابقات از سوی برخی باشگاهها در این میان کار نادرستی در راه فرهنگسازی است و کار بقیه باشگاهها را هم با مشکل مواجه میکند. او رایگان کردن بلیت مسابقات را برخلاف آنکه تصور میشود نوعی تکریم هواداران است، «توهین» به آنها میداند: «هر محصول باکیفیتی ارزش خاصی دارد ولی اگر همان چیز را به کرات به ما رایگان بدهند آن خدمت یا کالا ارزش مادی و البته معنوی خود را از ذست میدهد. در حقیقت ما با رایگان کردن بلیت مسابقات در حال ترویج این دیدگاه هستیم که باشگاهی که شما طرفدار آن هستید، ارزش پرداخت هزینه را ندارد و شما هوادار یک باشگاه کمارزشاید! این بزرگترین توهین به خود هواداران است.»