نشریه اشیپگل اسنادی را فاش میدهد که نشان میدهد باشگاههای بزرگ اروپا به صورت مخفیانه برنامهای را دنبال میکنند که از لیگهای ملی خود جدا شوند و بدون یوفا یک با هدف درآمدزایی بیشتر یک لیگ الیت راهاندازی کنند.
مهشید وحیدی
در تازهترین افشاگری فساد در فوتبال موسوم به «فوتبال لیکس»، هفتهنامهی اشپیگل، اسنادی را منتشر کردهاست که در صورت محقق شدن گزارههای آن، آیندهی این ورزش دگرگون خواهد شد. این اسناد از تصمیم مخفیانه هفت باشگاه مطرح اروپایی جهت خروج از لیگهای ملی کشورشان و تشکیل یک لیگ الیت پردهبرمیدارد. ماجرا فقط به سطح باشگاهی ختم نمیشود، این باشگاهها خواستار تصمیمگیری در مورد حضور بازیکنانشان در سطح ملی نیز هستند.
داستان بازمیگردد به فصل ۲۰۱۳-۲۰۱۴، که برای اولین بار باشگاههای حاضر در رقابتهای اروپایی باید دفاتر مالی خود را برای بررسی در مورد قانون بازی جوانمردانهی مالی تسلیم یوفا میکردند. دلایل بسیار خوبی پشت این قانون وجود داشت. متقاعدکنندهترین آن، کنترل دخل و خرج باشگاهها و حفاظت از تورنمنتهای اروپایی در مقابل سیل تزریق پول فراوان توسط الیگارشهای روسی، میلیاردرهای آمریکایی و شیخهای عرب به بازار فوتبال باشگاهی این قاره بود. چرا که باشگاههایی که بهطور سنتی ثروتمند بوده و تمایلی به فروش سهام خود نداشتند، شانس چندانی در مقابل تازهبه دوران رسیدهها و دوپینگ مالی پیدا نمیکردند.
طرح اولیه ایجاد سوپر لیگ
قانون «فایننشال فیرپلی» باشگاههای مطرح اروپا را به این فکر انداخت که از لیگهای ملی و اروپایی کنارهگیری کنند و از شر کنترلهای دستوپاگیر یوفا راحت شوند. بر اساس آنچه در گزارش اشپیگل آمده، مغز متفکر این قضیه، میشائل گرلینگر، مدیر ارشد بخش حقوقی بایرن مونیخ است. شخص پشت پردهی بایرن که کمتر در مقابل دوربینها و رسانهها حاضر میشود اما در دههی گذشته کارل هاینز رومنیگه رییس هیئت مدیرهی تیم، هیچ تصمیم مهمی را بدون مشورت با او نگرفته است.
اسناد ارائه شده تشان میدهند که تصمیمگیرندگان اصلی دنیای فوتبال چه اشخاصی هستند و چگونه تلاش میکنند تا سهم بیشتری از بازار پرسود این تجارت را به خود اختصاص دهند.
اشپیگل که این گزارش را حتی با تیتر «خیانت» روی جلد خود آورده، گزارش داده که طرح اولیهی این لیگ که توسط چارلز استیلیتانو یکی از افراد پرنفوذ و تاثیرگذار دنیای فوتبال به مدیران اجرایی رئال مادرید ارائه شد، شامل موارد زیر میشد:
- هفده تیم با قویترین حضور تلویزیونی از انگلیس، اسپانیا، ایتالیا، آلمان و فرانسه به صورت دائمی، در لیگی اروپایی به رقابت میپردازند.
- تیم هجدهم از میان کشورهای پرتغال، روسیه، هلند و ترکیه انتخاب میشود.
- لیگ در ۳۴ هفته و در روزهای سهشنبه، چهارشنبه و شنبه برگزار میشود. و در پایان هر فصل، یک دور حذفی صورت خواهد گرفت.
بحث ایجاد سوپرلیگ سی سال است که در سطح باشگاههای اروپا مطرح است، اما هیچگاه تا این اندازه به واقعیت نزدیک نشده بود. استیلیتانو در جلسه مدیران باشگاه اظهار کرده است که تیمهای صدر جدول در لیگ ۵۰۰ میلیون یورو مضاعف دریافت خواهند کرد. تنها جهت مقایسه جالب است بدانید که بهطور مثال رئال مادرید، قهرمان سال ۲۰۱۶ ، ۸۰ میلیون یورو از یوفا دریافت کرد. و این دقیقا همان چیزی که باشگاهها به دنبال آن هستند: پول بیشتر و قرار گرفتن در موضع قدرت مقابل یوفا.
باشگاههای بزرگ با وجود داشتن پول، قدرت و حمایت یوفا همچنان تمایل به راهاندازی سوپر لیگ دارند. و این معنای بهخطر افتادن موجودیت باشگاههای متوسط و کوچک است.
تشکیل کارتل باشگاههای بزرگ
بر اساس گزارش اشپیگل بعد از تحلیل طرح استیلیتانو به دستور سانچز رییس باشگاه رئال مادرید، این باشگاه به همراه شش باشگاه دیگر شامل بارسلونا، آ.ث میلان، یوونتوس، منچستریونایتد، آرسنال و بایرن مونیخ با دور زدن یوفا و دیگر تیمها، به دنبال یافتن راهی جهت خروج کامل از لیگ ملی فدراسیون متبوع خود هستند. ساختاری شبیه به کارتل.
بر اساس اسناد فاششده «فوتبال لیکس» میشائل گرلینگر، طرح را به مشاوران حقوقی ارائه داد و بعد از یک ماه بررسی قوانین، مشاوران طی گزارشی عنوان کردند که نه یوفا و نه فیفا از لحاظ قانونی قادر به توبیخ و تنبیه باشگاههای برتر برای خروج از لیگهایشان نیستند.
در این میان اما بایرن مونیخ با مشکل دیگری در صورت خروج از بوندسلیگا روبرو خواهد بود. قرارداد بازیکنان در آلمان آنها را ملزم به حضور در بوندسلیگا میکند. در صورت خروج بایرن از لیگ، بازیکنان میتوانند بدون پرداخت حق انتقال به تیمهای دیگر بپیوندند. مشاوران حقوقی بایرن درپی یافتن چارهای برای این مشکل هستند.
چانهزنی با یوفا
آنچه که بر همگان و خود مدیران اجرایی این هفت باشگاه واضح است، نیاز به داشتن زمان و برنامهریزی بیشتر جهت محقق شدن این رویداد است. در همین حین، مذاکرات با یوفا ادامه دارد. از جمله شرایط مطرح شده همکاری با یوفا در سازماندهی مسابقات جام باشگاههاست، امتیاز گرفتن در برابر ماندن.
اما یوفا در آن زمان با تاکید بر دموکراسی حاکم بر سازمان، عنوان کرد که کمیسیونهای متعددی در آن بر تصمیمگیریها نظارت داشته ونقش دارند. و این آخرین حرف قاطع یوفا جهت مقابله با لیگ مخفی بود. بعد از آن یوفا در جلسات غیررسمی متعددی سعی بر منصرف کردن گروه برای خروج از لیگ قهرمانان کرده است. از آن طرف وکلای هفت باشگاه به دنبال ثبت شرکت در بروکسل یا لندن بودهاند. مدیران اجرایی نیز بر روی فرمت سوپر لیگ و همچنین فرمول محاسبهی درآمد و سود به توافق رسیدند.
راهحلی که باشگاههای برتر از قرار معلوم توانسته با یوفا سر آن به توافق رسیدند، در صورت اجرا بیش از پیش به نفع آنها تمام خواهد شد. تمامی تغییرات منجر به افزایش شکاف مالی بین باشگاههای برتر و دیگر باشگاهها خواهد شد. آنطور که در اسناد فاش شده است، نمایندگان هفت باشگاه چهار کرسی مدیریتی را در شرکتی مشترک با یوفا اشغال خواهند کرد. دراین صورت ترازنامهها، قراردادهای حامیان مالی، و توافقهای حق پخش مسابقات، به علاوهی هزینههای نظارتی، عملیاتی وسازمانی یوفا تحت نظر آنها خواهد بود.
مجمع موسسان
در پیشنویسی که اشپیگل از آن یاد میکند ۱۱ باشگاه به عنوان بنیانگذار سوپر لیگ معرفی میشوند. ۱۱ تیمی که ظاهرا از لیگ سقوط نخواهند کرد. رئال مادرید، بارسلونا، یوونتوس تورین، آ.ث. میلان، منچستریونایتد، آرسنال، چلسی ، منچستر سیتی، لیورپول، پاریسن ژرمن و بایرن مونیخ خواهند بود. پنج تیم مهمان اولیه، اتلتیکو مادرید، بورسیا دورتموند، المپیک مارسی، اینتر میلان و آ.اس.رم هستند.
این ۱۱ باشگاه قرار است شرکتی را در اسپانیا جهت بازاریابی، سازماندهی و اجرای سوپر لیگ اروپایی تاسیس کنند.
بعد از انتشار مقالهی اشپیگل در روز جمعه ، دوم نوامبر ۲۰۱۸، باشگاهها یا مانند بایرن آن را تکذیب کرده، یا سکوت را به هرگونه اظهارنظری ترجیح دادهاند.