امیر علیزاده
در شروع فصل جدید لیگ برتر فوتبال و در جریان بازی پرسپولیس با فولاد خوزستان، وقتی علی اکبر طاهری مدیر باشگاه پرسپولیس که به استودیوی صداوسیما دعوت شده بود، درباره مطالبات باشگاه‌ها از صداوسیما بابت حق پخش تلویزیونی حرف زد و بار دیگر روی اهمیت این منبع درآمدی برای باشگاه‌ها تاکید کرد، جواد خیابانی مجری برنامه پاسخ عجیبی داد و توجیه شگفت‌انگیزی آورد.
او گفت در کشورهای خارجی شبکه‌هایی که مسابقات فوتبال را پخش می‌کنند پولی‌اند و حق آبونمان از بینندگان دریافت می‌کنند، برای همین می‌توانند حق پخش تلویزیونی به باشگاه‌ها بدهند! اما از آنجا که صداوسیما مجانی است و پولی از بینندگان دریافت نمی‌کند بنابراین هزینه‌ای هم بابت حق پخش لیگ به باشگاه‌ها نمی‌تواند بدهد!
سه نکته را می‌توان در رد این توجیه مجری صداوسیما عنوان کرد:
۱- این گونه نیست که فقط شبکه‌های پولی مسابقات لیگ‌های خارجی را پخش کنند. بسته‌های حقوقی‌ای نیز وجود دارند که شبکه‌های رایگان تلویزیونی می‌خرند و در طول فصل بازی‌هایی را بدون دریافت هیچ هزینه‌ای از بینندگان پخش می‌کنند. حقوق پخش تلویزیونی مسابقات ورزشی شامل بسته‌های مختلفی می‌شود. علاوه بر حق پخش مستقیم همه بازی‌ها که بالطبع گران‌ترین بسته هم هست، بسته پخش مستقیم تعداد محدودتری از بازی‌ها به علاوه پخش تکراری سایر مسابقات، بسته پخش خلاصه بازی‌ها و صحنه‌های حساس هر هفته بلافاصله بعد پایان مسابقات و بسته‌های دیگری نیز وجود دارند. حتی برای پخش صوتی و اینترنتی نیز بسته‌های حقوقی جداگانه ویژه‌ای تعریف شده است. هر چند سال یک بار این بسته‌ها به مزایده گذاشته می‌شود و شبکه‌هایی که برای هر یک از بسته‌ها بالاترین پیشنهاد را ارائه می‌کنند، صاحب آن حقوق می‌شوند.
۲- دلیل آن که در بیشتر کشورهای اروپایی شبکه‌های پولی لیگ‌های فوتبال را پخش می‌کند صرفاً این است که آنها توان مالی بالاتری نسبت به شبکه‌های رایگان دارند و در مزایده‌ها پیشنهاد بالاتری را هم برای خریداری بسته حقوق پخش مستقیم بازی‌ها ارائه می‌کنند. در واقع شبکه‌های پولی لیگ‌ها را پخش می‌کنند چون حقوق پخش مستقیم این لیگ‌ها گران است و این شبکه‌ها هستند که از پس پرداخت این مبالغ بالا برمی‌آیند. نه آن طور که مجری صداوسیما می‌گوید چون شبکه‌ها پولی‌اند و درآمد دارند پس حق پخش هم پرداخت می‌کنند! در اصل جواد خیابانی برای توجیه سازمان متبوع‌اش پارامترها را جابجا کرد.
۳- حتی اگر فرض کنیم منظور مجری صداوسیما این بوده که برای یک شبکه تلویزیونی خرید حق پخش باید توجیه اقتصادی داشته باشد، باز هم نمی‌توان پذیرفت که صداوسیما حقوق پخش مسابقات را پرداخت نکند. صداوسیما از پخش مسابقات لیگ کم درآمد کسب نمی‌کند. پیام‌های بازرگانی و برنامه‌های تبلیغاتی که اتفاقاً خود آقای خیابانی با شور و حرارت خاصی برای حامیان مالی صداوسیما اجرا می‌کند، آن قدر زیاد شده که بحث‌های فنی و کارشناسی در مورد خود بازی‌ها عملاً قربانی درآمدزایی صداوسیما شده و تماشای بازی‌ها را به تجربه‌ای ملال‌آور تبدیل کرده است. با یک حساب سرانگشتی ساده می‌توان درآمدهای صداوسیما از محل پخش مسابقات لیگ برتر را درآورد.
پخش لیگ برتر فوتبال برای صداوسیما یک تجارت پرسود است. این واقعیت عریان‌تر و آشکارتر از آن است که مجری صداوسیما بخواهد با ارائه توضیحات اشتباه، آن را جور دیگری جلوه دهد.
