محمد شهرابی
فدراسیون فوتبال تا به حال چند بار بلیتفروشی آنلاین را امتحان کرده ولی هنوز نتیجه روشنی نگرفته است. آخرین نمونه آن بازی ایران-ازبکستان بود که تقریبا ۴۰ درصد سکوها خالی بود و اجازه نداد که جشن صعود تیم ملی در ورزشگاه مملو از جمعیت برگزار شود.
درباره این بازی گفته میشد که به خاطر حمله تروریستی اخیر در تهران، فدراسیون فوتبال به توصیه مسولان امنیتی، فقط از بلیت فروشی آنلاین آن هم تعداد محدودی بلیت، استفاده کرده تا ازدحام در ورزشگاه زیاد نباشد و کنترل آن از نظر امنیتی راحتتر باشد. نگرانی مسولان امنیتی در چنین شرایطی منطقی است و مشابه آن در همه جای دنیا نیز وجود دارد اما مواجهه با آن راههای دیگری دارد که به جذابیت فوتبال و حضور پرشور تماشاگران، لطمه نمیزند.
بعد از این بازی مهدی تاج رییس فدراسیون فوتبال تاکید کرد که این فدراسیون عزمش برای بلیت فروشی آنلاین جدی است و میخواهد بلیت کاغذی را به کل حذف کند. اینکه فدراسیون فوتبال چنین تصمیمی دارد، اتفاق مثبتی است اما منطقی این است که تمام جوانب را در نظر بگیرد.
قبل از هر چیز، انجام این کار نیاز به برنامهریزی دقیقی دارد که مشکلات سابق تکرار نشود. در یکی دو سال اخیر بارها گزارشهایی در رسانهها منتشر شده که از ضعفهای این سیستم حکایت میکرده است. بدون برطرف کردن این مشکل، بلیت فروشی آنلاین معنایی ندارد و فقط به مشکلات اضافه میکند. هدف از بلیت فروشی آنلاین در ورزش این است که تماشاگر از قبل بلیتاش را بخرد و با آرامش و راحت هر وقت که خواست وارد ورزشگاه شود. این طوری تمام مشخصات او هم ثبت میشود و با توجه به شماره صندلیاش، از هر نظر قابل کنترل خواهد بود. با توجه به اینکه بلیتها همه بارکد دارند و تماشاگر از درهای الکترونیکی وارد میشود، شمارش تعداد حاضرین در ورزشگاه هم راحت و دقیق میشود. در فوتبال امروز دنیا حتی خبرنگاران هم ضمن داشتن کارت مخصوص خبرنگاری با اینگونه بلیتها وارد استادیوم میشوند و در جای خود مینشینند تا هم معلوم شود که چه افرادی به ورزشگاه آمدهاند و هم جای افراد مشخص باشد.
شماره صندلی از مهمترین ملزومات برای فروش آنلاین است که متاسفانه فوتبال ایران هنوز این کار را به صورت دقیق انجام نداده است. با این شرایط نه کنترل تماشاگر راحت است و نه تماشاگر از خالی بودن صندلیهای جایگاهی که بلیت آن را خریده اطمینان دارد. در حقیقت فروش آنلاین بلیت باید اعتماد و آرامش تماشاگر را تامین کند اما سابقه نشان داده که چنین اتفاقی در فوتبال ایران تا این لحظه نیفتاده است. نتیجهاش این میشود که تماشاچی همچنان با استرس به ورزشگاه بیاید و برای پیدا کردن یک جای مناسب با دیگران سر و کله بزند.
وقتی فدراسیون فوتبال یا هر باشگاه دیگری اقدام به فروش آنلاین بلیتها میکند باید حقوق و مسولیتهای تماشاگر را هم مشخص کند. وقتی به وبسایت باشگاهها و لیگهای خارجی مراجعه میکنیم اغلب آنها بیش از سه چهار صفحه درباره حقوق و مسولیتهای دارندگان بلیت یا همان تماشاگران توضیح دادهاند و همه چیز را شفاف کردهاند. اما فدراسیون فوتبال ایران یکشبه تصمیم میگیرد که نحوه بلیت فروشی را تغییر دهد. اگر عزم فدراسیون فوتبال برای انجام این کار جدی است چارهای ندارد جز اینکه حق و حقوق و مسولیتهای تماشاگران را در قبال خرید این بلیتها روشن کند تا هر دو طرف تکلیف خود را بدانند و حق تماشاگر هم ضایع نشود. این گونه مشتریمداری در فوتبال ایران هم ترقی میکند و تماشاگران با رضایت بیشتری به ورزشگاه میآیند.
در این میان راهاندازی سیستم عضوگیری هم اقدام ضروری و تاثیرگذاری است که بالاخره فوتبال ایران باید آن را جدی بگیرد. وقتی باشگاهها، سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال اعضای ثابت داشته باشند، میتوانند دادوستد بهتر و منصفانهتری با آنها داشته باشند و متناسب با خواستهها و نیازهای آنها برایشان برنامهریزی کنند. آنها هم مشخصاتشان کاملا ثبت میشود و جلوی هرگونه مشکلات انضباطی و امنیتی گرفته میشود.
با تمام این تفاسیر باید این را هم در نظر گرفت که ایران هنوز از نظر توسعه زیرساختهای اینترنتی و تکنولوژیک با مشکلات و موانعی روبروست که انجام این کار را با محدودیتهایی مواجه میکند. گاهی مواقع به دلایل فنی دسترسی به اینترنت و سیستم آنلاین برای کاربران مشکل است. از طرفی باید این را هم در نظر گرفت که با وجود افزایش چشمگیر نفوذ اینترنت در جامعه، به هر حال برخی از طرفداران فوتبال با استفاده از این ابزار غریبهاند و با فروش آنلاین عملاً فرصت حضور در استادیوم از این گروه گرفته میشود.
این محدودیتها ممکن است مثل بازی با ازبکستان منجر به خالی ماندن ورزشگاه شود که برای فوتبال خوب نیست پس فدراسیون باید برای این قضیه هم راهکار داشته باشد. فروش بخشی از بلیتها در باجههای جلوی استادیوم یکی از این راهکارهاست که در بسیاری از ورزشگاههای معتبر دنیا همچنان انجام میشود، اما نیاز به برنامهریزی خاصی دارد که از ازدحام و بینظمی جلوگیری کند.