سایت «آف ده پیچ» باری ارزیابی عملکرد مالی ۱۲۸ باشگاه فوتبال اروپا در سال گذشته، از سه شاخص درآمد پیش از بهره، مالیات و استهلاک، بازده دارایی‌ها و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام استفاده کرده و به نتایج جالبی رسیده است. 

 

عماد عطایی

 

سال‌هاست که فوتبال به خاطر ریخت و پاش مالی و اینکه دخل و خرجش به هم نمی‌خورد، مورد انتقاد قرار دارد و بایت اینکه موفقیت ورزشی مدیریت درست و درمان را تحت‌الشعاع قرار داده است. یوفا اما در طول یک دهه گذشته با ایجاد قوانینی همچون «فیرپلی مالی» به دنبال سر و سامان دادن به این وضعیت بوده اما آن هم جنجالی و بحث‌برانگیز بوده است.

 

وبسایت «آف ده پیچ» عملکرد مالی ۱۲۸ باشگاه فوتبال اروپا را با سه معیار کلیدی سنجیده و به نتایج جالب غافلگیرکننده‌ای دست پیدا کرده است. سه معیار این سایت درآمد پیش از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA)، بازده دارایی‌ها (ROA) و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بوده است.

 

شاخص درآمد پیش از بهره، مالیات و استهلاک در این بررسی به وضعیت  درآمدزایی عملیاتی باشگاه‌ها منهای فعالیت‌های آنها در بازار نقل و انتقالات می‌پردازد.

 

شاخص بازده دارایی‌ها (سود ناخالص) نیز عملکرد مالی باشگاه در به دست آوردن سود از طریق استفاده بهینه از دارایی‌های خود (شامل بازیکنان) را نشان می‌دهد.

 

شاخص نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام نشان می‌دهد یک سازمان برای تأمین مالی دارایی‌هایش چه درصدی از حقوق صاحبان سهام و بدهی استفاده می‌کند. در مورد باشگاه‌های فوتبال هم این نسبت نشانگر این است که یک باشگاه چقدر از دارایی‌های خود را از طریق سرمایه‌گذاری مالکش و چقدر را از طریق بدهی تامین مالی کرده است.

 

لالیگایی‌ها در صدر

 

در بررسی عملکرد باشگاه‌ها مشخص شد که سه باشگاه از پنج باشگاه با بهترین عملکرد در لالیگای اسپانیا حضور دارند.

 

باشگاه لگانس که به تازگی به لیگ دسته دوم اسپانیا سقوط کرده، در کمال تعجب در جایگاه بهترین باشگاه این بررسی قرار گرفته است. این باشگاه با وجود کاهش درآمد (بدون در نظر گرفتن سود فروش بازیکن) از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، دارای دومین بازده دارایی‌ها در میان همه ۱۲۸ باشگاه حاضر در این پژوهش بود.

 

مجموع دارایی‌های لگانس در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۰ میلیون یورو افزایش داشت. این مبلغ به دلیل افزایش در ثبت قرارداد بازیکنان از یک میلیون یورو در سال قبل به ۱۲/۲ میلیون یورو در سال جدید و نیز فروش بازیکنان از ۲/۵ میلیون یورو در سال قبل به ۲۱ میلیون یورو در سال جدید به دست آمده است.

 

بنابر این باشگاه لگانس موفق شد بدون اینکه شاهد کاهش چشمگیر توانایی در تبدیل دارایی به سود باشد، کسب‌وکار خود را گسترش دهد. بازده دارایی‌های این باشگاه در سال ۲۰۱۸ البته ۵۵ درصد بود که در سال ۲۰۱۹ به ۴۱ درصد رسید.

 

البته باید به این موضوع توجه کنیم هر سه باشگاه اسپانیایی که در صدر این بررسی قرار دارند، در منطقه سقوط جدول لالیگا یا اطراف آن مستقر هستند و بهترین باشگاه این بررسی، لگانس، نیز فصل آینده خود را در لیگ دسته دوم اسپانیا به سر خواهد برد و این روی درآمدزایی آنها به شدت تاثیر خواهد گذاشت.

 

 

قویترین ساختار سرمایه در میان غول‌های آلمانی

 

اکنون مدتی است که بوندس لیگا توسعه پایدار صنعت فوتبال پیشرو است و بنابر این جای تعجب ندارد که باشگاه‌های برتر این لیگ همانند بایرن مونیخ و بوروسیا دورتموند در نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام در میان باشگاه‌های برتر سال ۲۰۱۹ قرار بگیرند.

 

بورسیا دورتموند در نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام با ۷۶ درصد و بایرن با ۶۸ درصد از بهترین عملکردها در این بخش به شمار می‌روند  و نشان می‌دهد آنها برای تامین مالی دارایی‌های خود بیشتر از حقوق صاحبان سرمایه استفاده می‌کنند و کمتر از طریق استقراض که نشانه قدرت مالی یک باشگاه است. باشگاه‌های بزرگ آلمان معمولا از نظر مالی محافظه کار بوده و در تامین مالی دارایی‌هاشان مستقل‌اند.

 

سری آ قدرتمند اما بدهکار

 

در این بررسی از منظری وسیع‌تر، با نگاهی به این که لیگ‌ها بهترین و بدترین حالت را از نظر معیارها بدست آورند، تنها دو باشگاه ایتالیایی در میان ۲۰ تیم از نظر میانگین وزن کلی حضور داشتند.

 

سری آ پایین‌ترین نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام را با تنها ۱۱ درصد در میان پنج لیگ برتر اروپا در اختیار داشت. این موضوع نشان می‌دهد باشگاه‌های سری آ همچنان برای تامین مالی دارایی‌های خود به شدت به بدهی وابسته‌اند و این در ایامی مانند این روزها که جریان درآمدی با توجه به وضعیت همه گیری ویروس کرونا نامشخص است به ضرر باشگاه‌های ایتالیایی تمام خواهد شد.

 

از بین تمام ۱۲۸ باشگاهی که از لیگ‌های مختلف اروپا در این بررسی مورد ارزیابی قرار گرفتند، ۱۵ باشگاه از ۲۰ باشگاه با بدترین نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام از کشور انگلستان بودند که شامل هشت باشگاه از ده باشگاه حاضر در بالای جدول مسابقات لیگ دسته دوم «چمپیونشیپ» هستند. این نسبت برای آنها میانگین ۵۷ درصد برای هر باشگاه است.

 

این مسئله بار دیگر روشن می‌کند که چقدر وضعیت مالی باشگاه‌های حاضر در مسابقات قهرمانی چامپیونشیپ انگلستان نامساعد است، چون اکثر آنها به امید حضور در سرزمین موعودی به نام لیگ برتر بدهی‌های گسترده‌ای را متقبل می‌شوند.