فوتبال ایتالیا نسبت به روزهای اوج خود فاصله زیادی گرفته است و اکنون در سکوت ناشی از ویروس کرونا در فوتبال، با علاقه شرکتهای سرمایهگذاری خصوصی فرصتی برای بازسازی مالی این لیگ فراهم شده است.
عماد عطایی
بنا بر گزارش بلومبرگ توجه شرکتهای سرمایهگذار فعال در بازار سرمایه خصوصی به لیگ سری آن جلب شده است. شرکتهای سرمایهگذاری خصوصی از جمله دو شرکت «ادونت اینترنشنال» و «بین کاپیتال» در حال بررسی خرید بخشی از سهام یک زیرمجموعه از لیگ هستند که مسئولیت فروش حقوق پخش تلویزیونی سری آ را برعهده دارد. به نوشته بلومبرگ دست اندرکاران لیگ سری آ هم برای مشاوره گرفتن به سراغ شرکت آمریکایی لازارد رفتهاند. انتظار میرود اولین پیشنهادها تا ۲۵ جولای ارائه شوند.
«یک توالت» در ناپل
برنده این مزایده کار زیادی در پیش دارد. فیلم مستند پارسال آصف کاپادیا درباره دیه گو مارادنا نشان میدهد حدود ۳۰ سال پیش و هنگامی که دیه گو در ناپل بازی میکرد، ورزشگاه سن پائولو، ورزشگاه خانگی ناپولی، بهترین ورزشگاه ایتالیا بود و حتی برخی از دیدارهای جام جهانی ۱۹۹۰ هم در این ورزشگاه برگزار شده بود، اما در سال ۲۰۱۸ رئیس باشگاه ناپل در یک گزارش رادیویی این ورزشگاه را «یک توالت» نامید. سن پائولو اگرچه تا امروز در برخی زمینهها بازسازی شده است اما وضعیت این ورزشگاه به خوبی نشان میدهد لیگ ایتالیا چقدر به سرمایهگذاری جدید نیاز دارد.
ویروس کرونا و تعطیلی لیگ و سکوهای خالی از تماشاگر هم سبب شده که درآمد باشگاههای از فروش بلیت، درآمدهای حق پخش و درآمدهای جانبی دیگر کمتر از سالهای قبل باشد و بدهی انباشته باشگاهها بیشتر از گذشته شود. گزارشهای شرکت مشاوره و حسابرسی کیپیامجی نشان میدهد بدهی انباشه ۱۸ تیم از ۲۰ تیم سری آ به حدود یک و نیم میلیارد دلار در فصل قبل رسیده و این بدهی به احتمال فراوان برای فصل جاری بیشتر از این مقدار خواهد بود.
بر اساس گزارشهای شرکت مشاوره دیلویت نیز با توجه به ورزشگاههای فرسوده ایتالیا و تجربه ناخوشایند هواداران از حضور در این استادیومها، به طور میانگین تنها ۶۱ درصد از ظرفیت ورزشگاهها در روز مسابقات سری آ پر میشوند که این مقدار کمترین ظرفیت حضور تماشاگران در استادیومها در میان پنج لیگ معتبر اروپاست.
در گزارش شرکت دیلویت همچنین آمده سری آ رتبه چهارم در میان پنج لیگ برتر اروپا را از نظر درآمدی به خود اختصاص داده و تنها بالاتر از فرانسه قرار گرفته است. درآمد این لیگ در فصل گذشته کمتر از نصف درآمد لیگ برتر انگلستان بوده و سری آ تنها دو و نیم میلیارد یورو درآمد داشته است.
درآمد پخش تلویزیونی، حلقه گمشده
یکی از مهمترین تفاوتهای درآمدی لیگ برتر و سری آ به درآمد پخش تلویزیونی مسابقات بر میگردد که در لیگ ایتالیا همچنان ناچیز باقی مانده است. بر اساس گزارش دیلویت، لیگ انگلیس از حق پخش در فصل ۲۰۱۸-۲۰۱۹ حدود ۵٫۳ میلیارد یورو درامد داشته، در حالیکه درآمد ایتالیا از این محل تنها ۱٫۴۶ میلیارد یورو بوده است.
پائولو اسکارونی، رئیس باشگاه آ. ث. میلان، به بلومبرگ گفته که سری آ پولی را که باید به دست بیاورد را دریافت نمیکند اما بازارهای زیادی وجود دارد که فوتبال ایتالیا میتواند بهتر عمل کند. از نظر او هند و چین دو بازار بالقوه بزرگ برای سری آ هستند.
آقای اسکارونی ادامه داده پیشنهادات سه شرکت سرمایهگذاری خصوصی برای حق پخش مسابقات بالاتر از آن چیزی است که باشگاهها در دو فصل گذشته به دست آوردهاند. بلومبرگ به نقل از او نوشته است: «ما به عنوان یک لیگ باید استراتژیمان مورد بازبینی اساسی قرار دهیم. چون باید درآمد حاصل از فروش حقوق پخش در ایتالیا و بازارهای خارجی را افزایش دهیم.»
استادیومهای فرسوده
۵۹ درصد کل درآمد سری آ از فروش حقوق پخش تلویزیونی حاصل میشود. کمترین سهم را در درآمد عملیاتی سری آ درآمدهای روز مسابقه دارد. تنها ۱۱ درصد کل درآمد در دسته برتر لیگ برتر با بلیت فروشی و سایر درآمدهای روز مسابقه بدست میآید.
استادیومهای فوتبال در ایتالیا که به جز استادیومهای جدید یوونتوس و اودینزه اغلبشان کهنهاند، برای طرفداران جذاب نیستند. بازسازی یا نوسازی این استادیومهای فرسوده که بیشتر در تصاحب شهرداریها قرار دارند، با کمبود منابع مالی و همین طور موانع بوروکراتیک دشوار است.
آینده مثبت
برای اولین بار در ردهبندی شرکت کیپیامجی از باارزشترین باشگاههای فوتبال که بر اساس بیشترین ارزش سرمایهگذاری تنظیم میشود، در سال ۲۰۲۰ هیچ باشگاهی از ایتالیا در میان ۱۰ باشگاه باارزش اروپا قرار نگرفتهاند. یوونتوس با یک پله سقوط نسبت به فصل قبل به رتبه یازدهم رفته است.
با این آندرا سارتوری، مدیر بخش ورزش در این شرکت میگوید: «لیگ ایتالیا بیشترین پتانسیل را در میان همه لیگهای بزرگ اروپا برای پیشرفت دارد. برخی از باشگاهها مشکلات مالی دارند. برای همین فروش بخشی از سهام به شرکتهای سرمایهگذاری خصوصی منطقی به نظر میرسد.»
جو داگروسا، سرمایهگذاری آمریکایی هم که پیش از این مالک باشگاه فرانسوی بوردو بود و حالا به دنبال فرصت سرمایهگذاری در یک باشگاه لیگ برتر انگلیس است، میگوید: «به عنوان یک سرمایهگذار شما باید به آینده نگاه کنید و نه به گذشته. و آینده سری آ مثبت به نظر میآید. ایتالیا بازیکنان بزرگی دارد که میتوانند روی درآمد فروش حقوق پخش تاثیر بگذارند. و ما فکر میکنیم این نشانه پتانسیل بلندمدت برای فوتبال ایتالیا است.»