در دنیای تجاریشده و بیرحم فوتبال که هوادار وفادار را دور میکند، باشگاه پرطرفدار بوروسیا دورتموند موفقیت اقتصادی را با ساختن بازیکن و نخریدن بازیکنان گرانقیمت و پایین نگه داشتن بلیت استادیوم بازتعریف کرده است.
وقتی کارستن کرامر درباره باشگاهش حرف میزند، عبارت “راه بوروسیا دورتموند” را ناچارا بارها تکرار میکند. برای مدیر اجرایی باشگاه بورسیا دورتموند و سایر ارکان باشگاه، این موضوع یک پیشگویی بازاریابی نیست بلکه یک حقیقت محض است. این مثل یک باور میماند که آنها توانستهاند با اعتقاد به آن در ۱۵ سال اخیر زندگی کنند و همیشه روی پای خودشان بایستند.
آنها همیشه تلاش کردهاند بازیکن ستاره بسازند به جای اینکه آنها را بخرند یا اینکه عمدا قیمت بلیتهای روز بازی را ارزان نگه داشتهاند تا جو هیجانانگیز داخل ورزشگاه را که هواداران وفادار به وجود میآورند، حفظ کنند. آنها همچنین به جای برگزاری بازیهای دوستانه بیاهمیت برای بالا بردن سودشان، به رویکرد پایین به بالا به بازارهای خارجی اعتقاد دارند و از سرمایهگذاری ریسکی در سایر ورزشها مثل بسکتبال یا ورزشها و بازیهای کامپیوتری پرهیز میکنند.
کرامر در این رابطه میگوید: «ما فقط روی خودمان و فوتبال تمرکز میکنیم و تلاشمان این است که بازیکن ستاره بسازیم و هرگز آنها را از تیمهای دیگر استخدام نمیکنیم.» او به شوخی خودش را یک متخصص بازاریابی میخواند که به برندش اعتقاد راسخ دارد و این برند چیزی نیست جز «راه دورتموند».
هواداران واقعی
این غیرممکن است وقتی که کسی درباره روش دورتموند صحبت میکند مقایسهای بین این باشگاه و باشگاههای ثروتمند لیگ برتر انگلیس نکند. در چند دهه اخیر که تجاریسازی بخشی از فوتبال شده است، باشگاههای لیگ برتر با افزایش قیمت بلیتها، هواداران وفاداراشان را بسیار آزرده کردهاند چون تقریبا برای خیلی از آنها سخت شده که بتوانند از پس هزینههای بلیت مسابقات خانگی باشگاههای محبوبشان بربیایند. در عوض توریستهای خارجی پولدار، جای آنها را گرفتهاند و با پرداخت این هزینههای گزاف در مسابقات مختلف حضور پیدا میکنند.
به همین دلیل رییس باشگاه دورتموند عقیده دارد فضایی که یک هوادار فوتبال میتواند در بازیهای خانگی این تیم تجربه کند با فضای استادیومهایی مثل امارات (آرسنال) و اتحاد (من سیتی) متفاوت است : «گاهی اوقات به نظر میرسد که فوتبال برای تماشاچیان در این استادیومها آزاردهنده است اما در ورزشگاه ما این طور نیست.»
دورتموند هر سال ۵۵۰۰۰ بلیت از ۸۱۵۰۰ صندلی ورزشگاه «سیگنال ایدونا پارک» را به صورت بلیت فصلی و با قیمت ارزانتر به هوادارانش میفروشد، در حالی که میتواند این تعداد را کم کند و در عوض بلیتها را با قیمت بالاتر در روز بازی بفروشد. در حال حاضر قیمت بلیتهای مربوط به جایگاه هواداران پرشور باشگاه حدودا ۱۲ یورو برای هر بازی است. این جایگاه که به “دیوار زرد” مشهور است حدود ۲۵ هزار نفر ظرفیت دارد که تماشاگران به صورت ایستاده بازی را تماشا میکنند.
مدیر اجرایی باشگاه میگوید: «البته که ما میدانیم تقاضا برای حضور در این جایگاه بالا است و ما میتوانیم بلیتها را گرانتر بفروشیم ولی این کار را نمیکنیم چون میخواهیم هواداران پرشوری که این جو را درست میکنند همیشه در ورزشگاه داشته باشیم. وفاداری هواداران و رابطهای که بین آنها و باشگاه وجود دارد برای ما خیلی مهم است. اگر ما قیمتها را بالا ببریم، جو ورزشگاه هم تغییر میکند و این دیگر دورتموند واقعی نخواهد بود.»
اشاره او به این است که با بالا رفتن قیمت بلیتها، هواداران کمدرآمد اما پرشور، نمیتوانند به ورزشگاه بیایند و با نبود آنها این شور و هیجان فعلی از ورزشگاه خواهد رفت: «البته اشتباه تفسیر نکنید. ما همیشه از حضور تماشاگران و توریستهای خارجی در ورزشگاهمان استقبال میکنیم اما دوست داریم شور و هیجان آن همیشه پابرجا بماند.»
طبق صحبتهای کرامر، باشگاه دورتموند حدود ۱۰ درصد از درآمد سالیانهاش را از طریق فروش بلیت به دست میآورد در شرایطی که بخش کمی از این درآمد مربوط به لوژهای پذیرایی و جایگاه VIP ورزشگاه است که به شرکتها و افراد متمول اختصاص دارد. این در حالی است که خیلی از باشگاههای اروپایی مثل اتلتیک بیلبائو سود زیادی از این راه به دست میآورند. در ورزشگاههای آنها، افراد خاص میتوانند زیر باد کولر یا گرمای بخاری بنشینند و در حالیکه غذا میخورند، فوتبال هم تماشا کنند اما دورتموند حتی توزیع غذا در جایگاه VIP را در هنگام مسابقه متوقف کرده است.
فراتر از یک باشگاه فوتبال
باشگاه دورتموند بر خلاف بسیاری از باشگاههای دیگر فقط روی فوتبال تمرکز کرده و در رشتههای دیگر تیمداری نمیکند. آنها حتی تیم فوتبال زنان هم ندارند. با این حال علیرغم اینکه آنها فقط روی فوتبال تمرکز دارند ولی کرامر تاکید میکند که بردن برای آنها همه چیز نیست، موضوعی که شاید در فوتبال تجاری امروز دنیا درباره باشگاههای دیگر صدق نمیکند: «ما متعلق به یک شهر نسبتا کوچکایم و شرایطمان مثل لندن، مونیخ و مادرید نیست. پس چارهای نداریم جز اینکه فقط روی فوتبال تمرکز کنیم. روشی که ما بازی یا حتی تجارت میکنیم با باشگاههای دیگر فرق دارد. برای ما ارتباط بین یکدیگر و هواداران خیلی مهم است. ما به هواداران وفادار نیاز مبرمی داریم. دورتموند تلاش میکند تا حد امکان موفق باشد ولی مهمتر این است که دغدغههای هوادانمان را هم در نظر بگیریم. ما به ارزشهای آنها احترام میگذاریم و تلاش میکنیم که از یک باشگاه فوتبال فراتر باشیم.»
البته کرامر انگیزه بالای دورتموند برای پیروزی و موفقیت در زمین فوتبال را انکار نمیکند: «شکی نیست که ما هم جاهطلب هستیم و برای بردن میجنگیم اما بردن تنها هدف ما نیست. ما مثل بایرن مونیخ نیستیم، آنها به نظر میرسد که فقط به برد و قهرمانی فکر میکنند و وقتی در هر جامی حضور دارند، بردن برایشان واجب و ضروری است اما در دورتموند این گونه نیست. به عنوان مثال وقتی در فینال لیگ قهرمانان در ومبلی باختیم اصلا احساس ناکامی نمیکردیم چون باور داشتیم همین که به فینال رسیدهایم یک موفقیت بزرگ است.»
عملگرایی پیامد دوران سخت
کرامر به این موضوع اعتراف میکند که فلسفه و عملگرایی فعلی باشگاه دورتموند زاییده دوارن سخت سال ۲۰۰۴ است که حتی به ورشکستگی این باشگاه منجر شد. او با اشتباه دانستن اقدامات آن زمان باشگاه میگوید: «ما پول زیادی خرج کردیم چون تلاش میکردیم که از بایرن مونیخ سبقت بگیریم. ما با آنها مسابقه میدادیم و میخواستیم بهتر باشیم اما اقداماتمان جواب نداد. بعد از آن اتفاقات اما ما دو بار قهرمان بوندسلیگا شدیم و به فینال لیگ قهرمانان هم رسیدیم. حالا حتی درآمدمان به بیشتر از ۵۰۰ میلیون یورو رسیده است. غیر از استثناهایی مثل ماتس هوملس و آلکس ویستل ما هرگز برای فوقستارهها هزینه نکردیم. روشی که ما تلاش میکنیم با آن موفق شویم دیگر تغییر نخواهد کرد.»
پیوند باشگاه با هوادارانش از آن زمان تا به حال محکمتر شده است. وقتی بدهیهای باشگاه در آن زمان به حدود ۲۰۰ میلیون یورو رسید، حمایت هواداران باعث شد که طلبکاران نتوانند به دورتموند فشار بیاورند. گذر از آن بحران، شرایط را کاملا تغییر داد و حال آنها باشگاه بزرگی مثل بایرن را به طور جدی با چالش مواجه کردهاند. فصل قبل دورتموند تا آخرین روز، بایران را تعقیب کرد. در این فصل هم با چند خرید تاثیرگذار، موقعیتش را در کورس رقابت با بایرن تقویت کرده است. آنها با نیرویی تازه و انگیزهای بالا یک تهدید جدی برای غول باواریا محسوب میشوند و انتظار میرود که تا آخر فصل رقابتی جدی با بایرن داشته باشند. آنها همگی در یک موضوع اشتراک نظر دارند و آن اینکه تنها راه برتری بر بایرن «راه دورتموند» است.
منبع: سایت فرستپست