۸-۲۰۰۷ تا کنون هر کدام سه بار در لیگ قهرمانان اروپا قهرمان شده‌اند. هر دو هم جزو پردرآمدترین باشگاه‌های فوتبال جهان‌اند. آما آیا واقعاً درآمد بالا به تنهایی جام و قهرمانی را تضمین می‌کند؟ نشریه «اسپانسرس» این سوال را تحلیل کرده است.
بازار ورزش: رئال مادرید فصل گذشته کار بزرگی کرد که پیش از آن هیچ باشگاهی موفق به انجام آن نشده بود. مادریدی‌ها با شکست ۱-۴ یوونتوس تورین در فینال لیگ قهرمانان، با موفقیت از عنوان قهرمانی‌شان دفاع کردند. هیچ تیمی پیش از آن موفق نشده بود در تاریخچه لیگ قهرمانان دو بار پیاپی قهرمان شوند.
رئال در ۱۰ سال گذشته کلاً موفقیت‌های خیره‌کننده‌ای داشته است. هر چند تنها سه بار قهرمان لیگ اسپانیا شده، اما در لیگ قهرمانان آنها در این مدت هفت بار به نیمه‌نهایی راه پیدا کردند و سه بار هم این جام را بردند. در این مدت تنها رقیب دیرینه رئال، یعنی اف ث بارسلونا به این موفقیت رسیده است.
این دو باشگاه اسپانیایی در ۱۰ سال اخیر قدرت‌های بلامنازع فوتبال اروپا بوده‌اند. آیا این اتفاق غافلگیرکننده‌ای است؟ با توجه به قدرت اقتصادی این دو باشگاه در واقع نباید پرسید که اگر این دو باشگاه اسپانیایی لیگ قهرمانان را نبرند، کی ببرد؟ به ویژه وقتی امکانات مالی سایر باشگاه‌های اروپایی‌ای که به صورت مداوم به مرحله یک‌چهارم یا نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان صعود می‌کنند، در نظر گرفته شود.
۶۳ تا ۶۷۹ میلیون یورو
نشریه «اسپانسرس» برای بررسی دقیق‌تر و یافتن پاسخی برای این پرسش، درآمد باشگاه‌ها در فصل ۱۶-۲۰۱۵ را در نظر گرفته است. به این ترتیب آثار قراردادهای تلویزیونی جدید لیگ برتر انگلستان، بوندس‌لیگای آلمان و سری آ ایتالیا در این پژوهش لحاظ نشده‌اند.
نگاه اول به پیشتازان اقتصادی لیگ قهرمانان است. همان طور که حدس زده می‌شد، در سال مالی ۱۶-۲۰۱۵ دو باشگاه بزرگ اسپانیایی، بارسلونا (۶۷۹ میلیون یورو) و رئال مادرید (۶۳۵ میلیون یورو) از لحاظ درآمد در صدر قرار دارند. البته این دو باشگاه در این کلاس درآمدی تنها نیستند. اگر باشگاه پاری سن ژرمن که با پول‌های قطری به یک باشگاه متمول تبدیل شده و درآمدش به سختی قابل تعیین است، دو باشگاه دیگر هم هستند که در فصل مذکور بیش از ۶۰۰ میلیون یورو درآمد داشته‌اند: بایرن مونیخ (۶۲۷ میلیون یورو) و منچستر یونایتد (۶۲۳ میلیون یورو).
قراردادهای جدید تلویزیونی در انگلستان، آلمان و ایتالیا رده‌بندی پردرآمدترین باشگاه‌های فوتبال اروپا را بهم خواهد ریخت. به ویژه قرارداد جدید میلیارد لیگ برتر باعث خواهد شد فاصله باشگاه‌های انگلیسی چلسی، آرسنال، لیورپول و منچستر سیتی با صدر این رده‌بندی کمتر بشود. در حال حاضر این چهار باشگاه به همراه بوروسیا دورتموند و یوونتوس تورین پشت سر بارسا، رئال، بایرن و منچستر یونایتد قرار دارند و به طور متوسط حدود ۲۰۰ میلیون یورو کمتر درآمد دارند.
البته برای نمایان شدن اختلاف طبقاتی در میان باشگاه‌های اروپا باید باشگاه‌هایی مثل ایندهوون، آژاکس و یا پورتو را در این مقایسه در نظر گرفت. هر سه باشگاه مرتب در لیگ قهرمانان حضور دارند.
به عنوان نمونه درآمد بارسلونا حدود ۵۰۰ میلیون یورو از پورتو (۸۲ میلیون یورو) که به هر حال قهرمان اروپا لیگ در سال ۲۰۱۱ و قهرمان لیگ قهرمانان در سال ۲۰۰۴ است، بیشتر است. یا درآمد کاتالان‌ها شش برابر درآمد قهرمان سه دوره اروپا لیگ، اف‌ث سویا، است.
تفاوت سلتیک گلاسگو و بایرن مونیخ که در این فصل در مرحله گروهی لیگ قهرمانان به مصاف هم رفتند، از این هم بیشتر است. باشگاه پرافتخار اسکاتلندی در فصل ۱۶-۲۰۱۵ درآمدی بالغ بر ۶۳ میلیون یورو داشت. درآمد بایرن (۶۲۷ میلیون یورو) ۱۰ برابر بود. اگر این اختلاف مالی را در نظر بگیریم، دو شکست سلتیک در برابر بایرن منطقی به نظر می‌آید.
این مثال‌ها نشان می‌دهند که امکانات اقتصادی در لیگ قهرمانان اروپا چقدر متفاوت است و باشگاه‌ها از نظر درآمدی چقدر با هم فاصله دارند و چقدر فاصله باشگاه‌ها از لحاظ درآمدی از هم زیاد است. اما آیا واقعاً قدرت اقتصاد تضمینی برای قهرمانی و موفقیت بین‌المللی است؟
پاسخ به این پرسش خیلی راحت نیست. البته روند ۱۰ سال گذشته نشان می‌دهد که با درآمد بالاتر شانس قهرمانی در لیگ قهرمانان هم به وضوح افزایش می‌یابد. در این مدت ۸۰ درصد قهرمانی‌ها از آن باشگاه‌هایی شده است که در فصل ۱۶-۲۰۱۵ بیش از ۶۰۰ میلیون یورو درآمد داشته‌اند. تنها استثناها در این دهه اینتر میلان (درآمد ۱۶-۲۰۱۵: ۲۴۱ میلیون یورو) و چلسی (درآمد ۱۶-۲۰۱۵: ۳۹۸ میلیون یورو) هستند. هر چند مدت زیادی از قهرمانی‌های اینتر (۲۰۱۰) و چلسی (۲۰۱۲) گذشته است.
قطعاً نمی‌توان با داده‌های مربوط به درآمد در سال ۲۰۱۶ موفقیت‌های ورزشی گذشته را توضیح داد. اما این مقایسه یک تصویر کلی بدست می‌دهد که ارتباط قدرت اقتصادی و موفقیت ورزشی با یکدیگر چقدر معنادار است. اینکه در ۱۰ سال گذشته همان تیم‌های گذشته همواره به نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان راه پیدا کرده‌اند، گواه دیگری است بر این ارتباط.
مثال نقض بوندس‌لیگا
اما از سوی دیگر ناکامی باشگاه‌های آلمانی در بردن جام را نمی‌توان در این راستا تحلیل کرد. چون چندین باشگاه در بوندس‌لیگا هستند که از لحاظ اقتصادی می‌توانند با قهرمانانی چون اتلتیکو مادرید، اینتر میلان، سویا و یا پورتو رقابت کنند. باشگاه‌هایی مثل بوروسیا دورتموند (درآمد ۱۶-۲۰۱۵: ۳۷۶ میلیون یورو)، شالکه (۲۶۴٫۵ میلیون یورو) و یا ولفسبورگ و بایر لورکوزن که در ۱۰ سال گذشته هر سال درآمدی بالغ بر ۲۰۰ میلیون یورو داشته‌اند. این عملکرد اقتصادی قابل توجهی است. اما این باشگاه‌ها در ۱۰ سال گذشته مدام در دو رقابت باشگاهی اروپا در نهایت در مرحله یک‌هشتم یا یک‌چهارم نهایی حذف شده‌اند.
بنابراین پول تنها عامل بدست آوردن جام نمی‌تواند باشد و عوامل دیگری هم یقیناً نقش دارند. حتی باشگاه منچستر یونایتد، یکی از ثروتمندترین باشگاه‌های اروپا هم با وجود اینکه فصل پیش برای اولین بار در اروپا لیگ قهرمان شد، اما در لیگ قهرمانان در ۱۰ سال گذشته دستاورد خاصی نداشته است. آخرین قهرمانی ۹ سال پیش بوده و در لیگ برتر هم آخرین جام مربوط به چهار سال پیش است. در فصل ۱۴-۲۰۱۳ یونایتد حتی موفق به راه‌یابی به لیگ قهرمانان هم نشد.
