سایت ساکرکس در گزارشی مشکلات برگزاری، اقتصادی و سایر پستی و بلندیهای جام جهانی را مورد بررسی قرار داده و عملکرد روسیه را در جام کنفدراسیونها سنجیده است
بازار ورزش: جام کنفدراسیونهای ۲۰۱۷ که در روسیه در حال برگزاری است. ۸ تیم برتر قارهها را برای ۱۶ بازی در ۴ ورزشگاه که فینالش روز یکشنبه در سنپترزبورگ برگزار میشود گرد هم آمدهاند.
این مسابقات از سال ۱۹۹۷ توسط فیفا برگزار میشود و ایدهاش از دل برگزارکنندگان عربستان خارج شد. در این تورنمنت قهرمان جام ملتهای هر قاره به همراه قهرمان آخرین دوره جام جهانی و البته میزبان جام جهانی بعدی شرکت میکنند؛ روسیه، آلمان، پرتغال، مکزیک، کامرون، استرالیا، نیوزیلند و شیلی تیمهای حاضر در این دوره هستند.
از سال ۲۰۰۵، جام کنفدراسیونها در کشوری برگزار میشود که سال بعدش میزبان جام جهانی است تا این فرصت را داشته باشند در مقیاسی کوچکتر و کم اضطرابتر، خود را از همه لحاظ آزمایش کنند.
۴ شهر از ۱۰ شهری که میزبان جام جهانی روسیه هستند در جام کنفدراسیونها میزبانی مسابقات را بر عهده دارند. سوچی که میزبان المپیک زمستانی ۲۰۱۴ هم بوده، کازان، مسکو پایتخت روسیه و سنپترزبورگ.
همه بلیتهای ورزشگاه باشکوه زنیت آرنا که با هزینه ۱٫۴ میلیارد دلاری ساخته شده و ۶۸ هزار نفر گنجایش دارد برای همان بازی اول مسابقات فروش رفت. این استادیوم میزبان فینال هم خواهد بود. ساخت این ورزشگاه البته کار خیلی سختی بود؛ ساخت این وزشگاه سال ۲۰۰۸ آغاز شد و شنیده میشود ۶۰۰ درصد بدوجه اولیه هزینه ساخت آن شده است. تازه این ورزشگاه از سوی فیفا تحت فشار است چون از نظر امنیت همه استانداردها را دریافت نکرده.
نگرانیها درباره زیرساختها فراتر از این هم رفته است. با این که تایید نشده، میگویند ۱۷ کارگر حین کار جانشان را از دست دادهاند. از سوی دیگر گروههای مدافع حقوق بشر به رفتاری که با کارگرهای ساخت و ساز امکانات جام جهانی روسیه رفتار مناسبی نمیشود. گفته میشود بسیاری از کارگران مهاجران اهل کره شمالی بودند. هم ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه و هم جیانی اینفانتینو، رییس فیفا نگرانیهای خود را از روند آمادهسازی روسیه برای جام جهانی ۲۰۱۸ ابراز کردهاند.
در سایر مکانها هم شرایط پیچیدگی کمتری دارد. استادیوم فیشت در سوچی که محل افتتاحیه و اختتامیه المپیک زمستانی سوچی بود باید تبدیل میشد به یک استادیوم فوتبال برای فصل تابستان اما امتحانش را پس داده بود. استادیوم کازان آرنا هم که به بزرگترزین تلویزیون محیط روباز جهان اروپا مجهز است در سال ۲۰۱۳ افتتاح شد و میزبان مسابقات قهرمانی شنای فینا در سال ۲۰۱۵ بود. استادیوم اوتکیتی مسکو هم که به استادیوم اسپارتاک معروف است قبل میزبان مسابقات فیفا بوده و ۴۵ هزار ۳۶۰ نفر گنجایش دارد. استادیوم لوژنیکی هم که محل افتتاحیه و فینال جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه دارد بازسازی میشود و مشکلی سر راه ندارد.
اسپانسرشیپ
فیفا شاخه جدیدی در اسپانسرشیپ ایجاد کرده به نام «حامی محلی» و در جام جهانی ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ مورد استفاده قرار میگیرد. «حامی محلی» جایگزین «حامی ملی» میشود که در جامهای جهانی قبلی مورد استفاده قرار میگرفت. به این ترتیب است که در گذشته هر میزبان اجازه داشت برای برخی فضاهای تبلیغاتی حامی از داخل همان کشور بگیرد تا منابع مالیاش بهتر تامین شود. اما حالا فیفا اجازه داده برگزارکنندگان از بیرون از مرزها نیز اسپانسر بگیرند. حق این اسپانسر با خود برگزارکننده است و فیفا کاری به درآمد ناشی از آن ندارد تا کمکی باشد به میزبان.
تاکنون، شرایط خیلی خوب پیش نرفته. فقط آلفا بانک است که به عنوان اسپانسر محلی آمده. در گزارشی که فایننشال تایمز در ماه آوریل منتشر کرده بود، بخشی از این دلیل بیتفاوتی نسبی کمپانیهای روس است که بعد از حضور در المپیک زمستانی ۲۰۱۴ سوچی، تمایلی به حضور مجدد به عنوان حامی مالی نشان نمیدهند. هرچند کمپانی گازپرام، غول نفتی روسیه از پارتنرهای فیفاست و به عنوان حامی محلی شرکت نمیکند. فیفا و کمیته برگزاری مسابقات هر دو اعلام کردهاند طی ماههای آینده حامیان جدید را معرفی خواهد کرد.
برای پارتنرهای بینالمللی هم اوضاع زیاد خوب نیست. تمایل آنها چه برای حمایت مستقیم از فیفا و چه برای حمایت از جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه پایین آمده است. دلیلش هم از یک سو رسواییهایی است که در فیفا اتفاق افتاده و از سوی دیگر مشکلات داخلی روسیه باعث شده این اتفاق بیفتد. به همین خاطر است برای فیفایی که قدرتنمایی مالیاش بیش از همه در جام جهانی به چشم میآید، سال آینده بسیار حساس خواهد بود.
با این اوصاف، جام کنفراسیونها نشانههایی از احیا تجارتی فیفا دارد. به خصوص با توجه به حضور ۲ کمپانی چینی هایسنس که تولیدکننده لوازم برقی است و دیگری برند تلفنهای هوشمند ویوو که با حضور در جام کنفدراسیونها به فیفا ملحق شدهاند.
پخش تلویزیونی
پخش تلویزیونی جام کنفدراسیونها توسط شرکای بلندمدت فیفا منتشر میشود. مثلا در امریکا، فاکس اسپرتس این تورنمنت را پخش میکند. در بریتانیا، این ITV است که پس از سالها به جای بیبیسی پخش مسابقات را به دست گرفته و قرار است تا سالها به این کار ادامه دهد.
در روسیه، شواهد نشان میدهد تا یک هفته قبل از آغاز تورنمنت معلوم نشود کدام کمپانی حق پخش تلویزیونی را به دست خواهد گرفت. در ماه آوریل، ویتالیو موتکو، معاون اول نخستوزیر روسیه با فیفا سر پخش داخلی مسابقات در خود روسیه به مشکل برخورد چون فیفا گفته بود برای گرفتن این حق باید ۱۲۰ میلیون دلار امریکا به فیفا پرداخت شود. این در حالی است که حق پخش داخلی جام جهانی ۲۰۱۴ فقط ۳۲ میلیون دلار بود.
تلویزیون غیر از پرداخت مستقیم حق پخش به فیفا، نقش اساسی دیگری هم در جام جهانی بازی میکند. همانطور که در جام جهانی باشگاههای فیفا و جام جهانی زیر ۲۰ سال اتفاق افتاد، از سیستم «کمک ویدئویی به داور» یا «VAR» نیز استفاده میشود.
برگزاری
برای بسیاری از هوادارانی که در جام کنفدراسیونها و جام جهانی حاضرمیشوند، روسیه کشوری غریب به حساب میآید. برگزارکنندگان جام جهانی پذیرفتهاند که با مشکل خشونت هواداران روس مواجه هستند و همچنین برخی گروههای زیرزمینی هواداران رفتارهای نژادپرستانه بروز میدهند.
کمیته برگزاری داخلی روسیه برای جام جهانی، خبر میدهد که توانسته هر دو مشکل را کاهش دهد. آنها در جام کنفدراسیونها فروش بلیت را با سیستم «شناسه هواداری» انجام دادند و با اجرای همین سیستم در جام جهانی سعی در کنترل خشونتهای احتمالی هواداران دارند. البته این شناسه هواداری یک کاربرد دیگر هم دارد، هوادارانی که قصد دارند بازیها را ببینند به خاطر خرید آنلاین بلیت این شناسه را دریافت میکنند و با دریافت این شناسه دیگر نیاز به اخذ روادید ندارد.
در همین حال، با حمیات نیروی کاری که توسط کمیته برگزاری داخلی روسه راهاندازی شده و رهبری آن هم دست آلکسی امرتین، بازیکن سابق تیم ملی روسیه است، فیفا یک استراتژی سه مرحلهای بر علیه نژادپرستی در جام کنفدراسیونها راهاندازی کرده است. طبق این استراتژی، داوران مجاز خواهند بود در صورت شنیدن یا دیدن هر شعار نژادپرستانه، بازی را متوقف کنند تا وسط بازی یک بیانیه عمومی در این خصوص قرائت خواهد شود. اگر هم رفتار ادامه پیدا کند، با خاطیان برخورد میشود و در قدم آخر بازی به کل متوقف میشود.